بررسی قابلیت های رادیویی هنر عاشیق های آذربایجان

عاشیق های آذربایجان خنیاگرانی هستند که قدمتی طولانی دارند. ادبیات غنی و سرشار عاشیق ها مملوّ از مفاهیم عالی دینی، اخلاقی و انسانی است. آنها تا روزگاری نه چندان دور به منزل? رسانه عمل می کردند و هنرهای چند وجهی خود را اعم از شعر، داستان و موسیقی در بستر آیین انتقال می دادند. در این تحقیق با استفاده از نظری? ارتباطات آیینی که ناظر بر دارا بودن خصلت های آیینیِ رسانه ها و ویژگی های رسانه ای آیین است و با تکیه بر آراء متفکرانی مثل دورکیم، گافمن، کری، لیچ، مالینوفسکی، راپاپورت و دیگران، توسط رودنبولر تشریح شده است، با نگاهی به نسبت و رابط? میان فرهنگ، فولکلور، آیین و هویت و ارتباطات، قابلیت های رادیویی عاشیق ها مورد بررسی قرار گرفته است. در روش تحقیق از مصاحبه عمیق با دو نفر از تهیه کنندگان ارشد رادیو ایران و رادیو باکو و یکی از عاشیق های برجسته جمهوری آذربایجان و همچنین مصاحبه با شش گروه کانونی (فوکوس گروپ) در مراکز رادیویی تبریز، ارومیه، اردبیل و زنجان و نیز عاشیق های منطق? مغان و مخاطبان رادیو اردبیل استفاده شده است. علاوه بر این، به اکثر کتب و مقالات مکتوب یا اینترنتی مرتبط با عاشیق ها مراجعه و مطالب مربوط به تاریخ و ادبیات خنیاگری استخراج شده است. نتایج حاصله نشان می دهد، عاشیق ها ظرفیت عظیم رسانه ای و قابلیت های فراوان رادیویی دارند و از هنرهای متنوع آنان در سه حوز? شعر، داستان و موسیقی، می توان در برنامه های مختلف رادیو بهره برد و در قالب هایی مثل نمایش، مسابقه، روایت ونقل داستان، مستند، گفت وگو و... ارائه داد. از آنجایی که آیین سازی در رسانه، تأثیر ویژه ای بر مخاطبان و جذب آنان می گذارد، با پیشنهاد روش هایی؛ مثل استفاده از "صور ارتباطات رسانه ای شده در شکل آیین" - که رودنبولر طرح می کند- و نیز بازنمایی رادیویی آیین های عاشیق ها، تداوم پخش برنامه هایی فاخر با حضور زند? مخاطبان و بهره گیری از اصول هنرهای جدید و تمهیدات رادیویی، می توان برنامه هایی جذاب ساخت و آیینی رسانه ای را بر مبنای "عاشیق رادیویی شده" بنا نهاد.